Likisapost.com-Dili Loron 27/07/2023, Enkontru semanál, Primeiro ministro atual ho Xefe Estadu Relata Porograma IX Governu Konstitusionál nian Ne’ebe sei Haruka ba Xefe Estadu Atu Promulga.
primeiro ministro José Alexandre Xana Gusmão hateten Hatene ona katak governu anteriór nia orsamentu ba 2023 nian iha billaun $ 2.1, ne’ebé agora atu haree husi Jullu to’o 31 Dezembru saida mak atu gasta, saida mak la gasta no mós tanba uluk ne’e ko’alia uitoan ba irregularidade tanba ne’e mak IX governu konstituisionál ami informa ba Xefe Estadu haree atu revoga ka altera tiha lei sira ne’ebé governu anteriór hatama hodi muda tiha sistema ida ne’ebé uluk.
“Alterasaun ne’e ho objetivu atu bele tuir fali sistema ida uluk ne’ebé eis Ministra Finansas Emilia Pires installa sistema finansas ne’ebé komunidade internasionál hotu-hotu apresia tebe-tebes. Estadu ida ne’e agradese tebe-tebes ba mana Emilia Pires, tanba nia mak installa sistema finansas nian ne’ebé komunidade internasionál hotu apresia, hanesan ha’u temi mós povu tomak debe ba mana Emilia Pires tanba hodi nia matenek mós ajuda ita investe fundu petroleum ne’ebé agora ita investe ba hatama tan billaun $ 8.”.Dehan Dehan Primeiru Ministru ba jornalista sira iha palasio presidente,Bairro pite dili,27/07/2023.
Alende Nia Informa ona ba Xefe Estadu atu haree ba naksalak Sira neebe presiza hadi’a ba futuru oin mai.
“Ami informa ona ba Xefe Estadu atu kurije tiha buat sira ne’e hotu, tanba buat bo’ot ida mak katak ita bele hasai osan husi ida ne’e ba ne’eba maibé tenke ho regras, la’ós dehan ita halo buat hotu sem regras no saláriu de’it ita selu bens servisu“Dehan nia
Governu ida ne’e prepara an mós ba orsamentu 2024 nian tuir prinsipiu orsamentu pur programa, atu halo saida, atu halo jardim karik nia kustu hira, entaun tau orsamentu tuir planu la’ós hatama-hatama de’it.
“Prinsipiu orsamentu ne’e nia periódu anual hahú husi 1 Janeiru to’o 31 Dezembru, maibé ho mudansa ne’ebé iha buat sira ne’e la’o la tuir regras tan ne’e informa ona ba Xefe Estadu katak hahú daudauk ona orsamentu reatifikativu atu haree saida mak governu bele gasta, saida mak labele gasta hodi retoma fila fali lei transparansia, no responsablidade kona ba osan povu nian”.Nia explika
Nia salienta tan hafoin audensia ho ho Xefe estado José Ramos Horta informadu ona agora emprinsipiu to’o loron 10 Agostus governu sei haruka orsamentu reatifikativu ba Parlamentu Nasionál, maibé governu sei buka servisu maka’as antes 10 Agostus bele haruka ona ba Parlamentu Nasionál hodi bele la’o tanba iha lei barak ne’ebé governu ne’e presija haree atu revoga, lei kona-ba indultu, kona-ba kompeténsia Xefe Estadu nian atu nomeia depois labele demite no buat sira ne’e hotu, iha lei lubuk ida ne’ebé governu sei revoga no mós atu prepara planu asaun anual iha 2024 nian, para osan ne’ebé ba husu iha Parlamentu Nasionál osan ne’e tuir programa ne’ebé sei aprejenta.
Jornalista : Apriana Vaz Carion
Editor : Francisco Xavier